ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Честопати се случуваше работниците да земаат „плати“ кои беа во висина од 60% од основната плата.

Ваквото непречено течење на работата траеше сѐ до крајот на месец ноември 2002 година, кога всушност се јавува и проблемот со којшто С. С. веднаш решава да се соочи.

По оваа егзистенцијално безизлезна ситуација за него и за членовите на неговото потесно семејство кое го издржува, Х.Џ. неколкупати се обраќаше до неговите претпоставени и од нив изречно бараше да му се исплатат платите што му се должат.

2 Работната атмосфера во претпријатието, особено пред крајот на т.н. „транзициски период“, беше прилично стресна и напната – затоа што следуваше болен период на трансформација и се очекуваше голем број на работници [вкупно преку 700 вработени], да бидат прогласени за технолошки вишок.

Сепак и тие што требаше да му ги исплатат парите, се во работен однос во истата фирма и, плашејќи се за своето работно место кое беше загрозено од „повисоки инстанци“, на разни начини се обидуваат да ескивираат и одбиваат да контактираат со него.

Тој своите работни задачи ги остваруваше на повеќе различни локации од многуте објекти, постројки и подружници на „Водостопанство Вардар“.

Таа, во новата т.е. пререгистрираната фирма, беше вработена со договор за вработување на неопределено време бр. 03-3/22, од август 2005-та2 – три години пред да настане конкретниот работен спор со нејзиниот нов „газда“, иако претходно, во истата аптека, имаше остварен работен стаж од над 25 години, односно таа сиот свој работен век го имаше поминато во истото претпријатие.

Донесувањето на ваква пресуда ќе се одложи доколку е потребно, претходно, да се прибават известувања за наведените околности. Признанието на тужбеното барање, на рочиштето или во писмен поднесок, тужениот може – и без согласност на тужителот – да го отповика сѐ до донесувањето на пресудата.

Во ова претпријатие, каде што Н. Н. во својот долгогодишен работен стаж има работено на повеќе, претежно административни позиции (од книговодител, благајник, архивар, преку магационер на терен, комерцијалист, па сѐ до последното работно место – контролор/ евидентичар).

Погрешна примена на материјалното право постои кога судот не ја применил одредбата на материјалното право што требало да ја примени или кога таквата одредба не ја применил правилно (чл. 345, ЗПП). 217 Папазова против Градска аптека Спор за неисплатени надоместоци1 Nemo in persequendo vel agendo deteriorem causam, sed meliorem facit (Paul. – D. 50,17,87) Со покренувањето судска постапка никој не [треба да] се доведува себеси во полоша, туку само во подобра позиција Работничката Јелена Папазова од Велес (сега 51-годишна) беше вработена во поранешната јавна Градска аптека „9ти Ноември“ во нејзиниот град – којашто, по приватизацијата, го носеше целосниот назив Приватна здравствена установа „Градска Аптека“ – Струмица, бидејќи сега седиштето на фирмата сега беше заведено во оваа општина.

Поточно, тој и за времетраењето на спорот, правно гледано, не беше во работен однос бидејќи своето работно место го напушти уште пред да го покрене судскиот спор – кога, од страна на тамошното раководство, му беше понудена отпремнина во вредност од околу 2.000 ЕУР за „доброволно“ да го напушти работното место. 182 ***

Како резултат на доцнењето на платите, работниците од повеќето погони се собираа и мирно штрајкуваа на своите работни места.

Величковски веќе не работи во „Охис Филком“.

Дури еден нивен колега – кога го прочита своето име на „црниот список за 47 бркање“ – во очај се фрли на пругата и беше прегазен од возот на претпријатието во кое работеше сиот свој работен век!?

Имено, во овој период, тој добива неочекувано Известување бр. 02-6842/1 потпишано од тогашниот нов Министер за одбрана, во кое се вели дека тој не треба повеќе да доаѓа на своето работно место и како основ на 54 таквото известување беше наведена одредба од тогашниот ЗРО (1993).

4.  Инаку, нашето позитивно право остава простор, во случај на индивидуален или колективен работен спор, работодавачот и работникот да се договорат решавањето на спорот да го доверат на посебен орган утврден со закон (чл. 182, ЗРО).

Работничката Б. А. (сега 52-годишна) од Велес, која денес е невработена, целиот свој работен век го помина работејќи во АД „Порцеланка“ – Велес, како уметнички декоратер, најпрво во декорното, а подоцна и во украсното одделение.

Потем слезе и татко ми, од својата работна соба. Се поздрави.

Исак, во меѓувреме вршеше и такви услуги за своето работно место, даваше мислење, кога некому тоа му беше потребно.

Првата е веќе во текот на изградбата, кога станарите можат да делуваат со свои предлози, па и со својата работна сила, а другата е post festum, кога им се дава можност за преобликување на веќе изграденото.

Не го ни забележаа професорот, кој излезе од својата работна и лежачка просторија, како вратар на целата барака, и се претстави со сета своја должина како кускуле.

Кога влезе, тој се најде пред големата табла со клучеви за да го земе клучот од својата работна просторија која, во продолжение, имаше и мала библиотека, поврзана со депоата, каде што се чуваа сиџилите.

Ги направи, со голема мака, неколкуте чекори до својата работна маса, до таа никогаш ненапуштена тврдина на својот живот, од каде, додека имаше моќ, му ги испраќаше своите пораки на светот борејќи се соармии на души од своите сиџили, трагајќи по последните неоткриени зборови на својата Историја на Балканот низ падовите на империите.

Едно утро, зад својата работна маса, на ѕидот, на местото каде што, пред неколку години, беа закачени сликите на Тито и на Сталин, ја постави сликата на една нова личност, дотогаш непозната за сите нас.

Освен работодавачите, како вршители на вознемирувањето на работното место може да се сметаат и одговорните лица кај работодавачот, вработени или група на вработени со кое работникот доаѓа во контакт при извршувањето на своите работни обврски (чл. 6).

Имено, самиот услов во законот според кој се обештетуваат само оние кои работеле во претпријатија со доминантно државна сопственост (чл. 2 ст. 1 ал. 1), а се исклучуваат оние кои работеле 111 Закон за материјално обезбедување на невработените лица поради приватизацијата на претпријатијата со доминантна сопственост на државата во периодот од 2000 до 2004 година; Сл. весник на РМ, 87/2008. 112 Закон за изменување и дополнување на Законот за материјално обезбедување на невработените лица поради приватизацијата на претпријатијата со доминантна сопственост на државата во периодот од 2000 до 2004 година; Службен весник на РМ, 33/2014. 112 во претпријатија во приватна сопственост (тука спаѓаат и оние кои практично цел свој работен век работеле во јавни претпријатија, а за време на процесот на транзиција/приватизација истите тие претпријатија преку ноќ станале приватни) е противуставен и се коси со чл. 9 ст. 2 од УРМ според кој „Граѓаните пред Уставот и законите се еднакви“ и со чл. 55 ст. 2 од УРМ кој вели дека „Републиката обезбедува еднаква правна положба на сите субјекти на пазарот.“

Келнерката ги донесе сендвичите, во кои шницлите сè уште црцореа, а Бланш се врати на своето работно место крај касата.

Стоевме пред тајниот оддел, кога брат ми ми кажа дека и самиот научил како се прави тоа, па почна детално да ми раскажува, а јас, замислувајќи како металот го потфаќа плодот, почувствував дека ми се лоши и повратив.

Во Виенската болница некои од хирурзите дел од своето работно време минувале правејќи ја таа од законот забранета, а сепак за некои луѓе дозволена дејност – таму абортирале ќерките и метресите на богатите.

Татко му, народниот херој, во својата работна соба, опкружен со томови од сопствените мемоари, дава интервју за вечерашниот дневник.

Од еден актер при „Работниот центар на Јиржи Гротовски и Томас Ричардс“, побарале да опише еден свој работен ден. Актерот се вика Јорн Ријгелс Вимпел.

Кога од некои наши актери би се побарало да опишат еден од своите работни денови, мислам дека најголемиот број од нив ќе бидат толку далеку од описот на работниот ден на Јорн Ријгелс Вимпел колку што ќе бидат забодените лактови на актерот на шанкот од театарскиот бар од оние што се лижат по даските на сцената што живот значи.

И сонот се претвори во опсесија, па кога тој зад големиот стаклен излог го минуваше своето работно време, таа по трипати се преслекуваше и, како божем случајно, проаѓаше.

- Кон оваа слика Снеже додаде уште една на која Виктор беше сликан на своето работно место.

Газда Таки седеше и пишуваше на својата работна маса од масивно лакирано дабово дрво на која имаше многу хартии, мастила и пера за пишување.

Пролетта 1985 година, кога Израел ќе ги бомбардира позициите на ПЛО во Тунис и седиштето на Арафат, Хабиб Бургиба, во налет на бес ќе побара прекин на дипломатските односи со САД, макар што крај својата работна маса ја држеше сликата на американскиот претседател Роналд Реган.

Никогаш не ги заборавивме блиските и срдечни Себастијанови...

Овојпат телеграмата може да почека, дури до утре, целта е постигната, макар што шифрантот Иваз беше на своето работно место.

Откако внимателно ја прочита книгата на Камилски, правејќи белешки во својот работен нотес, кој не го одвојуваше од себе, научи многу од материјата за западното проучување на педагогијата за детето, но и за самиот карактер на Климент Камилски.

Вечерта пред седмиот ден од престојот кога се очекуваше враќањето на Камилски од светот на букинистите со куферчето полно со книги, во холот на хотелот го чекаше загрижениот Сотир Паскали со својата работна чанта на враќање од париската опсерваторија.

Според дотогаш-важечките одредби, намалената работна способност значеше дека осигуреникот со нормален работен напор што не ја загрозува неговата здравствена состојба, повеќе не може со полно работно време да работи на своето работното место, преостаната работна способност – дека осигуреникот може да ра- боти најмалку со половина од полното работно време на работното место на кое работел пред настанувањето на инвалидноста или полно работно време на друго работно место, со или без преквалификација или доквалификација, додека за загубена работна способност станува збор кога осигуреникот е потполно и трајно неспособен за вршење на својата работа и друга соодветна работа и не може со преквали- фикација или доквалификација да се оспособи за друга соодветна ра- бота со полно работно време (чл. 41-43, ЗПИО).

Иако овој закон во прв ред ги засега работниците кои го завршиле својот работен век и станале пензионери, и, се разбира, сите работници како идни пензионери, со него се регулираат и важни прашања кои ги засегаат работниците токму како работници и тоа е причината зошто ја вклучивме анализата на овој закон во оваа студија.

КОГА СУЉО ПРИСТИГНА пред портата на кадилакот, кадијата веќе беше во својата канцеларија и седеше крај својата работна масичка над ќитапот – единствениот закон по кој ја делеше правдата на сите што идеа пред него.

Вчудоневиден до замаеност, Едо Бранов писателот се повлече во својата работна соба, седна на фотељата и зеде да го прелистува ракописот несвесен за успокојувачките тонови на рагата на Рави Шанкар.

Како човек, јас имав сосема изгубено волја да бидам на своето работно место и да си ја вршам работата.

Така тогаш авторот замина од Битола презадоволен и нестрплив да се најде дома, на својата работна маса каде што, нужно прераскажан и редактиран, ќе го внесе во својот зелен блок записникот што го доби од Паца. ***

Го копкаше сега да е дома, да седне на својата работна маса, да го стави пред себе блокот и да се чуди што ќе прави.

Херб Меим, кој седеше недалеку од нив, на својата работна маса, рече: „Тој сака да каже дека мозокот тогаш ја граби онаа просторна вселена која ќе се најде најблиску, која е најдофатлива.“

„Главно се состои од технички детали кои не можев да ги следам.

Во моите чести посети во неговиот работен кабинет забележував с повеќе досиеја од Балканот, наредени едно врз друго, како вистинска тврдина од хартија, која често му ја затскриваше едната половина од ликот, кога беше седнат зад својата работна маса.

Откако наздравивме и ги испивме првите голтки од пенливото вино, амбасадорот Крисман зеде од својата работна маса една подебела фасцикла и ми ја подаде.