ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Петко слуша, ги запланува рацете на пламенот, потшмркнува, ги брише седите мустаќи и кротко одговара: — Сполај му на господ, Ристе, здрави сме и живи на саатот, здраво живо од сете на кој пита кој праша.

Петко се поднасмеа под мустаќ и му вели: — Море, побратиме, жеден коњ матна вода не гледа.

Винстон можеше да им ги види мустаците и жолтите заби.

Васко ќе се смири, ќе се загледа во дедовите мустаќи и ќе ги изостри ушите.

Помеѓу Леонардо и Duchamp има многу интересни допирни точки: обајцата се синови на бележници; бројот на сочуваните дела и на едниот и на другиот е мошне мал; главните дела се оставени недовршени; обајцата беа мошне заинтересирани за анаграми и игри со зборови; Леонардовите научни игри (како и неговиот интерес за пишување со помош на огледало и интересот за сенките) добиваат интересна паралела во Duchamp-овата занимлива физика (и неговиот интерес за “повратот на огледалата” и “проектираните сенки”); заеднички им е андрогиниот психолошки образец; најпосле, Леонардовиот став дека сликата пред сè е работа на интелектот, наоѓа свој одек во настојувањето на Duchamp сликата да не смее да биде „само ретинална или визуелна; таа мора да биде поврзана со сивата материја на нашето поимање.“

За Мона Лиза често се мислело дека претставува некој младич, и до додавањето на мустаќи и брадичка на нејзината репродукција, Duchamp ја нагласил андрогиноста на моделот.

Во двата алегориски автопортрета со кои сега ќе се позанимаваме, тој, исто така, ја прикрил својата личност, преземајќи, во двата случаи, различен сексуален идентитет.

Алхемичарите ова го нарекувале rubedo, процес во кој доаѓа до консумирање на бракот помеѓу црвениот човек и белата жена, Сол и Луна.”

Таа промена Duchamp вака ја искоментирал: “Во врска со тие мустаќи и со таа брадичка интересно е што кога ги гледате Мона Лиза станува машко.

Според тоа, со криптограмот L. H. O. O. Q. Duchamp опишал три нивои на настанот: се одвива coniunctio oppositorum (Сонцето/Ергенот се симнува доле да се соедини со Месечината/Невестата); coniunctio води кон засилена свест (за што сведочи засилувањето на топлината, „огнот долу“); бидејќи засилувањето на топлината, тогаш кога е успешно, исто така е одлика на третиот степен на вештина, ова инцестуозно соединување среќно успеало да ги спои Ергенот и Невестата во андрогиниот Посветеник, а тој факт пак, од своја страна, го објаснува доцртувањето на мустаќите и брадичката што ја комплетираат насмевката на Мона Лиза, која веќе не е толку загадочна.

Во L. H. O. O. Q., 1919., Duchamp на репродукцијата на Леонардовата Мона Лиза со молив ѝ додаде мустаќиња и брадичка.

- Јас, па војвода! - се противстави дедо Димо. - Со таа ми ти брада, со тие ми ти мустаќи и со тој твој планински стаж, друго име не ти прилега.

Го набљудуваше и таткото на неговата сакана, неговиот долг, маркантен нос, неговата нежна руса коса, негуваните долги руси вешто-подвиткани мустаќи и неговите убави, големи, силни раце со кои вешто и брзо го заврши писмото ставајќи точка на крајот со едно театрално движење.

Полицаецот сташно мрдна со мустаќите и го повлече за ракав старецот; на овој му паднаа напукнатите очила рамно под тешката стапалка на писарот кој потскокнуваше и мавташе со раце.

„Туѓо?“ се исправи превисок за мене. „Твое, нели?“ Го видов блесокот на исклештените заби под танката линија на младоженечките мустаќи и ја кренав тупаницата.

„Ти, стар прчу“, викнав, „Ќе подаваш ли раце по сѐ што е туѓо?“

Онисифор Проказник од своето засолниште веќе можел да им ги види лицата: најстариот, мажиште со виснати жолти мустаќи и со тешки веѓи на арамиски или кираџиски чауш можел да му биде татко на најмладиот сѐ уште не во годините на Перуника, на другите, испиени и брадосани од планински живот, тешко можело да им се определат годините.

Разговарале и се смееле, никој од нив не претпоставувал дека во пустелијата ќе сретнат жив човек.

Старецот претпазливо го крева шишенцето до мустаќите и се врти кон мене. - Лута, оган да ја сотре.

Кога го видоа белобрадестиот патник, тие, Ескимите, голи и боси, како родени од мајка, се накупчија пред санките, а најстариот – со мустачиња и брада од петнаесетина влакна, се исперчи пред сите други: - Ви велев ли катадневно дека еден ден ќе ни дојде небесниот господар, испратен од белото небо?

Меѓутоа, привидението било многу високо по раст, имало огромни мустаќи и упатувајќи се по сѐ изгледа кон Обуховскиот мост, наполно исчезнало во ноќниот мрак.

ШЕГА